Renovatie Waalbrug: zwevende vingervoegen geven brug bewegingsvrijheid
Eén van de meest bijzondere mijlpalen tijdens de renovatie van de Waalbrug vindt begin juni 2020 plaats met het plaatsen van 2 ‘kleine’ onderdelen: de zwevende vingervoegen. Rijkswaterstaat interviewde onze collega Sjors Janssen, ontwerpleider en coördinator site-engineering van Team Waalbrug waar KWS onderdeel van is.
‘Deze vangen het krimpen en uitzetten van de brug op bij temperatuurverschillen’, vertelt Janssen. ‘Zonder deze vingervoegen kan de brug niet eens fatsoenlijk functioneren.’
Wat zijn vingervoegen?
De Waalbrug heeft in totaal 12 voegovergangen: 10 normale voegen en 2 van het type vingervoeg. De 10 normale voegen zijn al vervangen. Begin juni 2020 volgen de 2 vingervoegen, elk met een lengte van 12,5 m en een gewicht van 7000 kg. Zo’n vingervoeg bestaat uit 2 stalen delen met ‘vingers’ die in elkaar steken. Deze vingers kunnen verder in en uit elkaar schuiven als de brug uitzet of krimpt door temperatuurverschillen.
Janssen: ‘De vingervoegen zitten in de hoofdoverspanning van de brug. Die is 244 m lang en heeft naast 2 vingervoegen ook 2 normale voegen direct naast de pijlers. De 2 vingervoegen bevinden zich iets verder richting het midden van de brug en zitten niet vast aan een pijler. Het zijn ‘zwevende’ voegen en dat is best bijzonder. Er zijn in Nederland maar weinig bruggen met zwevende voegovergangen. Samen vangen de 4 voegen in de hoofdoverspanning ongeveer 20 cm lengteverschil op tussen -20 en +40 ºC. Ook kan de brug door wind of het remmen van verkeer een kleine verplaatsing ondergaan. Dit wordt voor de volle 100% opgevangen in deze voegen. Hierdoor blijft de constructie van de Waalbrug altijd in orde.’
Vingervoegen vervangen
Het vervangen van de vingervoegen gaat volgens een zeer secuur proces. ‘We hebben nu gaten in het betondek open gehouden waar de nieuwe vingervoegen straks komen te liggen. De voegen worden met een vrachtwagen aangevoerd, waarna een kraan de voegen van de vrachtwagen tilt en deze precies in de gaten tilt. Aan beide zijden van de voeg is extra wapening aanwezig om de voeg goed te kunnen verankeren in het betondek. Tijdens het installeren van de voeg meten we wat de temperatuur van de omgeving en de constructietemperatuur van de brug is. Afhankelijk van deze resultaten wordt de voeg ingesteld op de juiste opening. Zo zorgen we ervoor dat de voegen precies goed passen op de plaats waar ze moeten komen te liggen. Vervolgens storten we beton direct naast de vingervoegen. Hiermee is het complete betondek klaar en zijn de vingervoegen goed verankerd in het brugdek.’
Uniek ontwerp
De vingervoegen zijn voor de Waalbrug speciaal op maat in Hongarije gemaakt. Het ontwerp hiervoor is gemaakt door een ontwerpteam van Team Waalbrug. ‘De constructie van de bestaande brug vroeg om custom made vingervoegen. Zo is het betonnen rijdek relatief dun en kan daar niet zomaar elke vingervoeg in geplaatst worden. Ook de afmetingen van de brug spelen hierbij een rol. We moesten dus een nieuw uniek voegmodel ontwerpen voor de Waalbrug. Het mooie hiervan is dat je alleen met een idee begint, dit idee vervolgens gaat berekenen en uittekenen om zo tot een passend vingervoegconcept te komen. Aan het einde liggen er vingervoegen op de Waalbrug die we met ons eigen team, in overleg met de adviseurs van Rijkswaterstaat, van a tot z ontworpen hebben. Daar word ik blij van.’
Trotse vader
De grootste voldoening voor zijn werk krijgt Janssen straks als hij met zijn gezin tijdens een autoritje over de voegen rijdt. ‘Dan kan ik zeggen: ‘kijk, papa heeft aan deze brug meegewerkt. Mijn kinderen vinden dat leuk om te zien. Dat is voor mij dan ook het moment dat ik trots ben op mijn werk. Ik kom zelf uit Druten en kijk al tientallen jaren naar de brug vanuit technisch oogpunt. Nu mag ik er zelf in duiken en de brug helpen versterken en verbeteren. Hoe gaaf is dat? Werken aan de Waalbrug is dan ook het meest persoonlijke project dat ik ooit heb gedaan.’